Emo powstało jako reakcja na agresywny i materialistyczny styl życia amerykańskich raperów. Dotyczy to głównie popełniania przestępstw, zażywania środków odurzających,powierzchowności,braku okazywania uczuć oraz konsumpcjonizmu. Sprzeciw ten objawia się także w modzie - czyste, schludne, obcisłe ubrania, nakładanie makijażu oraz zadbane fryzury będące zaprzeczeniem lużnego, ulicznego wyglądu gangsterów. Emo stanowi połączenie gothic metalu(mroczny wizerunek,głeboka duchowność) i punku(krytyczne podejście do świata, poczucie braku sensu jak bez nihilizmu i anarchizmu), ale znacząco różni się od obu tych subkultur. Niektóre elementy emo, jak np. wegetarianizm, abstynencja od alkoholu i tytoniu oraz wyzbycie się agresji nawiązują do światopoglądu straight edge, jednak nie zawsze się z nim utożsamiają. Ruch emo zawiera pewne cechy XIX-wiecznej filozofii romantycznej, takie jak akcentowanie uczuć i emocji, nastawienie na przeżycia wewnętrzne, indywidualizm a zwłaszcza werteryzm , jednak nie nawiązuje do niego w żaden sposób. Ludzie tworzący tą subkulturę często odwołują się do książki J. D. Salingera "Buszujący w zbożu". Kiedy "emo" używamy w odniesieniu do cech i osobowości danej osoby, większość definicji emo określa osobę emo jako bardzo emocjonalną, wrażliwą, nieśmiałą, zamkniętą w sobie, ponurą i cichą. Ktoś przygnębiony i ze złamanym sercem jest czasami opisywany jako emo. Muzyka i poezja emo zawiera wiele odniesień do nieodwzajemnionej miłości i problemów emocjonalnych w związkach. Bycie melodramatycznym lub nadmiernie emocjonalnym jest również często łączone z byciem emo. Istnieje także stereotyp wiecznie nieszczęśliwego emo, płaczącego i okaleczającego się. Wraz ze wzrostem popularności style emo zaczął być przedmiotem krytyki. Emo było charakteryzowane jako przejściowa moda, która niedługo zostanie odrzucona i w niedalekiej przyszłości zapomniana. Krytycy uznali modę za "żenującą", a ludzi jako wyobrażających sobie, lub udających, że prowadzą ostre, pełne bólu życie, podczas gdy żyją w wygodnych domach. Ludzie emo są postrzegani jako melodramatyczni, tnący się nastolatkowie, którzy przelewają swoje starania pisząc depresyjną poezję. Współcześnie emo zostało nazwane "smutną karykaturą" tego, czym było kiedyś. Niektórzy oskarżają emo o świętowanie samookaleczeń i samobójstw, które wybrali ci, którzy zwykle odnoszą to do "pomocy w pokonaniu bólu". Jednakże, powodowanie fizycznej traumy skutkuje produkcją beta-endorfin, które podnoszą relaksację i redukują fizyczny ból. Niektórzy twierdzą, że niektóre kręgi emo udają bycie samobójczymi i samookaleczającymi, jako drogę do akceptacji, bez względu czy jest to prawdą, czy nie.